Astronomowie ujawniają sekret młodego wyglądu gwiazd
Wygląd nie zawsze dokładnie odpowiada naszemu wiekowi. Okazuje się, że ta prawda obowiązuje nie tylko u ludzi ale i u... gwiazd. Tych prawdziwych, nie filmowych. Astronomowie znaleźli potwierdzenie podczas obserwacji gromad gwiazd z pomocą 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO w Europejskim Obserwatorium Południowym (ESO) La Silla w Chile oraz Kosmicznego Teleskopu Hubble-a.
Gromady kuliste to sferyczne zbiorowiska gwiazd, ściśle związanych siłą grawitacji. W naszej Drodze Mlecznej jest około 150 takich gromad, będących pozostałościami wczesnego etapu rozwoju Wszechświata. Pochodzą sprzed miliardów lat. Choć gwiazdy są stare, a gromady powstały bardzo dawno temu, astronomom udało się znaleźć dowody na to, że niektóre z nich wydają się wciąż "młode duchem". Pisze o tym w najnowszym numerze czasopismo "Nature".
Jak informuje Francesco Ferraro z Uniwersytetu w Bolonii, astronomowie postanowili sprawdzić, czy niektóre gromady mogą się starzeć szybciej lub wolniej, niż inne. Pomogła w tym analiza rozmieszczenia obecnych w nich niebieskich gwiazd, których promieniowanie sugeruje, że są młodsze, niż powinny. Udało się nie tylko potwierdzić takie różnice wieku gromad, ale i opracować metodę pomiaru tempa ich starzenia się.
Gromady powstawały w stosunkowo krótkim czasie, co sprawia, że ich gwiazdy powinny być mniej więcej w tym samym wieku. Są też na tyle stare, że zdążyły wypalić większość swej materii i mają stosunkowo małą masę. Okazuje się jednak, że w rzeczywistości jest nieco inaczej. W pewnych warunkach gwiazdy mogą otrzymać nowy "zastrzyk sił witalnych" dzięki dodatkowemu paliwu, które sprawia, że zaczynają świecić jaśniej.
Taka sytuacja może się zdarzyć, gdy jedna gwiazda wysysa materię z innej, bliskiej jej sąsiadki, albo dwie gwiazdy się zderzają. Takie odnowione gwiazdy - zwane "błękitnymi maruderami" - są ciekawym obiektem badań.
Masywne gwiazdy wraz z upływem lat przesuwają się w kierunku centrum gromady. Analiza tego procesu pozwala ocenić tempo starzenia się danej gromady. Obserwacje 21 gromad kulistych pokazały teraz, że niektóre starzały się już w ciągu kilkuset milionów lat, inne - które odkryły sekret "wiecznej młodości" - nadal pozostają młode. Ich starzenie może zająć czas nawet kilkakrotnie dłuższy, niż obecny wiek Wszechświata.
Na podstawie materiałów prasowych ESO.
RMF